Discriminatie betekent letterlijk ‘het maken van onderscheid’. De huidige betekenis van het woord discriminatie is in maatschappelijk en juridisch opzicht gaan afwijken van de oorspronkelijke, letterlijke betekenis. In die context wordt onder discriminatie verstaan: ‘het onrechtmatig onderscheid maken tussen mensen of groepen’.

In mijn jeugd werd je gepest als je anders was. En je was al snel anders. Had je rood haar, dan was je een vuurtoren, had je een bril dan was je die brillenjood, overgewicht maakte een dikke, flaporen een Dombo en grote voortanden Zoef de Haas. Ik had geluk. Ik had flaporen, grote voortanden en was verlegen. Bingo! Maar ik werd niet gediscrimineerd. Ik werd niet uitgesloten. Ik werd gewoon gepest en ik pestte terug. Was de cirkel weer rond.

Ik heb een vriend, Nederlandser dan hij zal niemand ooit worden. Hij is getrouwd met een vrouw waarvan de ouders ooit uit Indonesië naar Nederland gekomen zijn. Zelf kent zij dat land alleen van plaatjes. Zij hebben twee kinderen die gepest worden. Gepest. Getreiterd. Bespuwd. Buitengesloten. Gediscrimineerd… Niet omdat ze flaporen hebben, niet omdat ze grote voortanden hebben, geen rood haar, geen sproeten, geen bril. Ze worden gepest omdat hun huid, de buitenkant van hun ziel, nou net even een ander kleurtje heeft ‘dan te doen gebruikelijk’. Waarom? Al sla je me dood. Ik ben opgegroeid met vrienden die Mohammed heten en Hassan. Van buurman Abel kregen wij altijd een kwartje om snoep te kopen. Mijn vriend was Andrew, zijn moeder was gekleurd. Hij ook.

Het was in onze buurt een grote multiculturele bende, in de goede zin van het woord. Maar langzaam maar zeker zag ik dingen veranderen in Nederland. Ik ging me steeds blanker voelen. Daar waar Hassan eerst gewoon Hassan was, was hij nu ineens een Marokkaan. Andrew werd ‘die bruine jongen’ en de vrouw van mijn vriend was ineens een Pinda. Alsof ze geen namen meer hadden. Dat was tegen de eeuwwisseling. Toen heb ik het besluit genomen om weg te gaan. Weg uit Nederland. Ik had weinig zin om ineens bordjes te zien hangen met ‘Slegs Blankes’.

Ik vraag me wel eens af, hoe is het gekomen dat Nederland zo is veranderd? Waarom is Hassan ineens een Marokkaan geworden? Zijn opa was een van de eerste gastarbeiders van het land. Zijn vader is Nederlander, hij is Nederlander, maar toch is hij ineens een Marokkaan… Hij heeft trouwens een hoge positie bij een bank, Hassan. En Mohammed is advocaat geworden. Niet slecht voor twee kut Marokkanen. Met Andrew ging ik altijd stiekem zonder kaartje met de trein mee. Gewoon naar een halte verderop. We waren helemaal gek van treinen. Andrew wist er echt alles van. Hij wilde machinist worden. Het werd Account Manager. Ik vraag me wel eens af of hij nog wel eens stiekem met zijn treinen speelt. Maar waarom denk ik aan hen als Hassan, Mohammed en Andrew? Waarom weet ik hun namen nog en denk ik niet aan hen als Kut-Marokkaan, Roetmop of Pinda? Waarom zitten zij in mijn herinnering als mens, als persoon, als individu en denk ik niet aan hen als crimineel volk of minderwaardig ras?

Ik ben soms bang dat discriminatie in Nederland een algemeen geaccepteerd feit is geworden. Net zo normaal als knipperen met je ogen of adem halen. Je kan stroopwafels eten tot je er misselijk van wordt, elke dag boerenkool eten, kunnen schaatsen als de beste, Nederlands spreken als ware je de Koning zelf, zodra je één druppel bloed hebt waar een kleurtje in zit, dan mag je oprotten naar je eigen land. Maar wat als Nederland je eigen land is? Waar moet je dan naar oprotten? Wat als je vader De Vries heet, maar je moeder Fahamivu? Is kleur tegenwoordig bepalend voor wie Nederlands is en wie niet? Wel makkelijk, want 75 jaar geleden hadden ze daar nog sterren voor nodig om aan te geven wie wel en wie niet…

Maar waar ligt de oplossing? Bij types als Geert Wilders, die alleen maar roepen om het roepen? Bij de overige politieke leiders, die heel hard ‘boeh’ roepen als hij iets te melken heeft, maar het eigenlijk met hem eens zijn? Of wellicht bij onze kinderen? Want als onze kinderen niet begrijpen dat we gewoon allemaal mensen zijn, dan wordt het voor hen verdomd lastig om het zelf ooit uit te leggen aan hun kinderen. Maar ja, hoe ga een wereld verbeteren die verrot is? Hoe ga je zorgen dat we gewoon accepteren dat iedereen, behalve dan misschien tweelingen, anders is, maar meteen ook uniek? Dat iedereen een individu is. Een persoon. Een mens. Ongeacht kleur, ras, nationaliteit of kledingdracht. Misschien, heel misschien, zou het helpen als we bij onszelf begonnen. Door een spiegel te pakken, onszelf recht in de ogen te kijken en te zeggen: “verbeter de wereld, begin bij jezelf”.

Ik wens iedereen prettige Kerstdagen.

Jan Nicolas